Fed Başkan Yardımcısı Stanley Fischer’den itiraf gibi bir açıklama ve bankalara uyarı!

Fed Başkan Yardımcısı Stanley Fischer’den itiraf gibi bir açıklama ve bankalara uyarı!

Mustafa Durmuş 

2 Haziran 2015

 

FISCHER: KÜRESEL FİNANSAL KRİZ SONA ERMEDİ…  

Bu Pazartesi günü Kanada Toronto’daki Uluslar arası Para Konferansı’nda bir konuşma yapan Fed Başkan Yardımcısı Stanley Fischer mevcut krizin sona erdiğine inanmanın büyük bir hata olacağını açıkladı (Fed's Fischer: Don't believe financial crises at end, http://www.cnbc.com). 

Fischer, dünya ekonomisinin içinde bulunduğu durumun “kalıcı durgunluk” ya da “süper borç döngüsü” olup olmadığının net olmadığını, hali hazırdaki finansal istikrardan kaynaklanan bir aşırı rahatlık halinin bulunduğunu söylerken,  bunun tehlikeli bir rahatlık olduğunun altını çizdi. Fischer’e göre finansal sektöre yönelik olarak yapılmış olan başarılı reformlar risklerle ilgili bir rahatlık hali yaratıyor ve bu da gelecekte patlayacak olan krizlerin hafife alınmasına neden oluyor.

Bankaların, finans alanında yapılmakta olan devlet düzenlemelerine karşı tepkileri ile ilgili rahatsızlığını da dile getiren Fischer’e göre, bankalar finansal krizlerin geçmişte kaldığına inandıkları gibi, bu krizlerin patlamasında kendilerinin oynadıkları rolü de inkâr ediyorlar. Fischer, bu bağlamda, finansal yanlış tutum ve davranışlarda bulunanların da cezalandırılması gerektiğini belirtti.

Fischer’e göre, hükümetlerin elinde tüm finansal krizleri önlemeye yetecek kadar araç mevcut değil. Bu konuda faiz oranları hala en güvenilir araç durumunda. Keza 2008 krizi sonrasında yapılan ekonometrik çalışmalar ‘miktarsal kolaylaştırma politikaları’nın işe yaradığını ortaya koyuyor.

Diğer taraftan, Fischer dünya ekonomisinin hala çok yavaş büyüyebildiğini ve finansal sisteme ve sağlıklı bir ekonomik büyümenin olabileceğine yönelik inancın derinden sarsıldığını itiraf ediyor ve gelecekte ortaya çıkabilecek olan krizlerin hem sıklığını hem de büyüklüğünü yumuşatabilmek, azaltabilmek için finansal sektöre yönelik devlet düzenlemelerine ihtiyaç olduğunun, ancak bu işlerin hem çok zor, hem de çok zaman alıcı olduğunun altını çiziyor.

Bu konuda ayrıca , J. Rasmus’un “ABD Ekonomisi Yine Çöküyor” başlıklı makalesi (Jack rasmus, “US Economy Collapses Again, http://www.counterpunch.org/2015/05/14/us-economy-collapses-again, May 14, 2015) oldukça öğretici. Buna göre ABD ekonomisi son dört yılda dördüncü kez çöküyor, zira bu yılın ilk üç ayındaki büyüme sadece binde 2. Yani ABD ekonomisi neredeyse sıfır büyüme ile karşı karşıya.

Bir başka yazar M. Roberts ise bu çöküşün arka planını Marksist “azalan kâr oranları eğilimi yasası” ile açıklıyor ve makalesinde (M.  Roberts, “There’s a long-term decline in the rate of profit – and I am not joking!”, https://thenextrecession.wordpress.com/2015/06/01 ) dünyada ve ABD’de, Marks’ın öngördüğü gibi “kâr oranlarında uzun dönemli bir düşüşün olduğunu” açıklıyor.

Diğer bir Marksist iktisatçı Sam Gindin ise (Sam Gindin, “Record Profits, Record Stock Buybacks:
Another Looming Crisis?”, The   B u l l e t, Socialist Project • E-Bulletin No. 1123, May 28, 2015, http://www.socialistproject.ca), patlayan kârların yanı sıra artan hisse senedi geri alımlarından hareketle hem finansallaşmanın asalak yönünü ortaya koyarken, hem de yeni bir finansal  krizin müjdecisi olduğunu açıklıyor.

Son olarak iktisatçı Mustafa Sönmez bugün BirGün’deki sayfasında “ABD’nin büyümeye dönüşü sancılı” başlıklı yazısında ABD ekonomisinin kalıcı bir durgunluğa doğru hızla gittiğinin altını çiziyor.