Kapitalizm hasta ediyor

 

Kapitalizm hasta ediyor!

Mustafa Durmuş

15 Aralık 2022

Şu an dünyada sadece 10 çok uluslu şirket küresel paketlenmiş gıda ve meşrubat/içecek ürünleri piyasasını kontrol ediyor. Bunlar:

Nestlé, PepsiCo, Coca-Cola, Unilever, Danone, General Mills, Kellogg's, Mars, Associated British Foods, and Mondelez gibi ülkemizde de ürünleri çokça tüketilen çoğunluğu ABD menşeli küresel finans kapitalin kontrolü altındaki çok uluslu şirketler. (1)

Bu şirketlerin her biri her yıl milyarlarca dolar gelir elde ediyor. Toplamda paketlenmiş gıda ve içeceklerin küresel çaptaki satışlarından elde edilen gelir 2020’de 2,8 trilyon doları buluyor. 2027’ye kadar bunun 3,4 trilyon dolara çıkması bekleniyor.

2002’de 995 milyar dolar olan Coca Cola, PepsiCo ve Cadbury-Schweppes gibi meşrubat satışlarının toplam gelirlerinin ise 2027’de 1,4 trilyon dolara çıkacağı tahmin ediliyor.  (2)

Şirketlerin satış gelirlerindeki bu artışların çok büyük bir kısmı Güney’in azgelişmiş ülke pazarlarında gerçekleşiyor. Bu durum kapitalizmin ve emperyalizmin bir diğer kötü yüzünü daha açığa çıkarıyor:

Giderek daha fazla azgelişmiş ülkelere yönelen sağlıksız yiyecek ve içecek ürünleri üreten ve pazarlayan çok uluslu şirketler, küresel çapta obezite, diyabet, kalp hastalığı, kanser ve ekolojik tahribat gibi “küresel sermaye kaynaklı hastalıklara” neden oluyorlar.

Bu yüzden de, bu çok uluslu şirketlerin yerli ortaklığını yapıp ya da onlara ülkedeki üretim ve satış faaliyetleri için her türlü kolaylığı sağlayıp aynı zamanda antiemperyalist olmak mümkün değil. Yani sözde anti Amerikancılık ile antiemperyalist olunmuyor.

Antiemperyalist olmak öncelikle, emeğimizi sömüren, sağlığımıza ve doğaya zarar veren böyle çok uluslu şirketlere ve onların işbirlikçilerine karşı çıkmaktan geçiyor.

(1(1) http://www.independent.co.uk (6 November 2016)(2) https://www.localfutures.org/chak-chok-a-campaign-against-junk-food (14 December 2022).